विचार
टिप्पणी- आज १९ औँ लोकतान्त्रिक दिवश, किन कमजोर बन्दैछ लोकतन्त्र ?
काठमाडौँ । आज १९ औँ लोकतन्त्र दिवश । देशभरि लोकतन्त्रको स्थापनाका लागि विविध कार्यक्रम गरेर यो दिवश मनाइँदैछ । वि.स २०६३ साल वैशाख ११ गते लोकतन्त्रको स्थापना भएको थियो । त्यतिबेलाका राजा ज्ञानेन्द्र शाहले विघठन गरेको संसद पुर्नस्थापना गरी कार्यकारी प्रमुखको रुपमा राजगद्दी त्यागेको र लोकतन्त्रको स्थापना भएको दिन...
‘अर्थतन्त्रलाई सबैभन्दा माथि राख्नु पर्छ, कुनै पनि वादले विथोल्नु हुँदैन’- चन्द्र ढकाल
नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ ५७औँ वार्षिक साधारण सभामा अध्यक्ष चन्द्र ढकाल – आज नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको विद्यमान कार्यकारिणी समितिको दुई वर्ष पुरा हुँदैछ । यी दुई वर्ष विविध चुनौतिलाई अवसरमा बदल्न हामीले प्रयत्न गर्यौँ । नयाँ अवसरहरुको खोजी गर्यौ । निराशा चिर्ने प्रयास गर्यौ । धेरैमा हामी सफल...
कोरियामा वातावरणीय संकट र यसको प्रभाव
दक्षिण कोरिया । पछिल्लो समय वातावरणीय संकट गम्भीर समस्याको रूपमा देखा परेको छ। यो समस्याले विकासोन्मुख मुलुकहरूलाई मात्रै नभई विकसित मुलुकहरूलाई पनि असर पुर्याइरहेको छ। दक्षिण कोरिया जस्तो विकसित मुलुकमा वातावरणीय परिवर्तनको प्रत्यक्ष प्रभाव देखिएको छ। अप्रत्याशित रुपमा मौसम परिवर्तन भइरहेको छ। सुख्खा हावाहुरी र हिमपात भइरहेको छ, जसले...
सहिद स्मारकमा एक साँझ
वर्तमान हेटौँडेली पहिचानको एक विशिष्ट अंग बनेको सहिद स्मारकमा पहिलोपटक सन्ध्यारमण गर्ने मौका आउन लागेकोमा उत्साहित थिएँ । स्मारकको शिलान्यासदेखि अझ सहिद स्मारक भनेर चिनाउने मूल जुन पवित्र पत्थर बनेको छ, त्यस पत्थरले सरस्वतीटोलको सरस्वती खोलाबाट मुक्ति पाउँदै गर्दाको साक्षी रहेको हुनाले यससित मेरो आफ्नै आत्मीय सम्बन्ध पनि रहेको...
स्वदेशमै टिक्ने र बिक्ने भए विदेश किन जानु ?
हाम्रो देश नेपाललाई कृषिप्रधान मानिन्छ । यहाँका जनसंख्याको ठूलो भाग प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रूपमा कृषिमा आश्रित भएकाले नेपाललाई कृषिप्रधान देश भनिएको हो । तर यसो भनिएपनि यस पेशाको भरमा जीवन निर्वाह हुने अवस्था नभएको भन्दै दिनानुदिन देश छोड्नेको सङ्ख्या बढ्दो छ । कृषि पेशामा आश्रित भइरहेका वा कृषि कर्ममै...
गोमायु महाचीलः संकटापन्न प्रजाति र यसको संरक्षण चुनौतीहरु
परिचय गोमायु महाचीलः (स्टेप्पे ईगल, अक्विला निपलेन्सिस) दक्षिण एशियाका जैविक विविधताले भरिपूर्ण क्षेत्रहरूमा पाइने चरा प्रजाति हो, जुन नेपालमा विशेष गरी हिउँदे आगान्तुक चराहरुको रुपमा देखा पर्छ । यसको प्रजनन्का लागि मध्य एशियाका घाँसेमैदानहरू मुख्य क्षेत्र हुन् । जसमध्ये मंगोलिया, रुस काजाकिस्तान र चीन उल्लेखनीय छन् । हिउँद सुरु...
‘अनुभूतिका आँखाहरू’को बोध र अभिव्यक्ति
प्रवेश मकवानपुरे साहित्यिक उर्वरभूमिमा सिर्जनामा रमाइरहेका सर्जक हुन् सेवा निवृत्तअध्यापक ऋषिराम पोखरेल ‘बकिमहे’ । बकिमहे संक्षेप हो पोखरेलको जन्मस्थल बटेश्वर, हुर्केको ठाउँ किसाननगर तथा जीवनवृत्तिको भूमि मकवानपुर हेटौँडाको । दशकौँदेखि साहित्य सिर्जनामा रहेका, फाट्टफुट्ट प्रकाशन गर्दै आएका पोखरेलको पहिलो प्रकाशित कृति हो – ‘अनुभूतिका आँखाहरू’ । कथाजस्तो लाग्ने यथार्थ,...
‘अराजक आमाहरु’को सन्दर्भमा
१. विषय प्रवेश नेपाली साहित्यको काव्यफाँटमा आफ्नो दमदार उपस्थिति जनाइरहेकी एक सशक्त मकवानपुरे कवयित्री हुन् अनिता न्यौपाने । चिनाइरहनु पर्ने नाम होइन कविता पाठकका लागि, यद्यपि न्यौपानेले आफूलाई अब्बल साबित गरिसकेकी छन् आख्यानमा पनि । अन्यान्य विधा–उपविधमा पनि सिर्जना आएको देखिए पनि न्यौपाने मूलतः हुन काव्यधाराका उज्ज्वल हस्ताक्षर ।...
यश लामाको ‘अगुल्टो नाच’ हेरेपछि
प्रवेश मकवानपुरे साहित्यिक क्षेत्रका परिचित सर्जक हुन् यश लामा । पेसाले अध्यापक लामा गर्दछन् समसामयिक विषयमा फरक धारका कविता सिर्जना । अनि गर्दछन् समसामयिक यथार्थमाथि चोटिलो प्रहार । समयको आवाजलाई पार्दछन् बुलन्द । आफूलाई कवितामा बढी चिनाएको भए पनि छन् उनी अन्यान्य विधामा पनि सिद्धहस्त । मनका गुम्फन, असन्तुष्टि...
कौशल पाण्डेको बहु आयामिक व्यक्तित्वको चिनारीः ‘स्मृतिका पानाहरू’
मकवानपुर । कतिपय मानिसले आफ्नो जीवनमा कुनै परिचय बनाउन पाउँदैन । परिचय बनाउन नपाइकन उसको जीवन व्यतीत हुन्छ र कतिपय मानिस यस्ता हुन्छन् जसका एकभन्दा बढी व्यक्तित्व समाजमा स्थापित हुन पुग्दछन् । एकभन्दा बढी व्यक्तित्व बनाउन सक्ने व्यक्तिलाई बहुमुखी प्रतिभा भनिन्छ । बहुमुखी प्रतिभा आज भोलि कम भनिन थालिएकोमा...