स्टिल्थ बम र बंकर बस्टर : इरानविरुद्धको अमेरिकी सन्देश

हालै अमेरिकी सेनाले इरानविरुद्ध सञ्चालन गरेको एक असाधारण सैन्य कारबाहीले अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिमा गम्भीर तरंग उत्पन्न गरेको छ। पेन्टागनका वरिष्ठ अधिकारीहरूका अनुसार यो अपरेशन अमेरिकी वायु र नौसैनिक शक्ति प्रयोग गर्ने सिद्धान्तअनुसार गरिएको थियो, जसले अमेरिकाले अत्याधुनिक प्रविधि र रणनीति प्रयोग गर्दै प्रतिद्वन्द्वीमाथि कसरी नियन्त्रण स्थापित गर्न सक्छ भन्ने देखायो। मिसौरीस्थित ह्वाइटम्यान एयर फोर्स बेसबाट गोप्य रूपमा उडाइएका सातवटा बी–२ स्टिल्थ बमवर्षकहरूले ७,००० माइलभन्दा बढी दूरी तय गर्दै इरानको प्रमुख आणविक स्थलहरू फोर्डो, नातान्ज र इस्फाहानमा लक्षित प्रहार गरेका थिए। उक्त स्ट्राइकमा पहिलो पटक ३०,००० पाउन्ड तौलका GBU–57 ‘बंकर बस्टर’ बमहरूको प्रयोग गरिएको थियो, जसले गहिरो भूमिगत संरचनामा समेत प्रहार गर्न सक्छ।

बम प्रहारसँगै अमेरिकी नौसेनाको पनडुब्बीबाट इस्फाहानस्थित तेस्रो आणविक साइटमा दुई दर्जनभन्दा बढी टोमाहक क्रुज मिसाइलहरू पनि प्रक्षेपण गरिएको थियो। प्रारम्भिक मूल्याङ्कनअनुसार यी तीनै साइटहरूमा ‘गम्भीर क्षति र विनाश’ भएको बताइएको छ। अपरेशनका क्रममा इरानले अमेरिकी लडाकु विमान वा स्ट्राइक प्याकेजलाई रोक्ने प्रयास नगरेको तथा कुनै पनि गोलीबारी नभएको जनाइएको छ, जसले अमेरिकी सेनाले ‘अचम्मको गोप्यता’ कायम राख्न सफल भएको देखाउँछ।

यद्यपि रक्षा सचिव हेगसेथले राष्ट्रपति ट्रम्पको भनाइ उद्धृत गर्दै इरानका आणविक साइटहरू ध्वस्त भएको दाबी गरे पनि, सेनाका जनरल केनले भने अझै पनि इरानसँग आणविक हतियार विकास गर्ने क्षमता बाँकी छ कि छैन भन्ने बारेमा स्पष्ट अभिव्यक्ति दिएका छैनन्। यस कारबाहीले इरानको आणविक पूर्वाधारलाई कमजोर बनाएको भए तापनि यो संकटको अन्त्य नभई सम्भावित सुरुको संकेत हुन सक्छ। यस घटनाले मध्यपूर्वमा थप अस्थिरता उत्पन्न गर्ने संकेत दिएकाले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले अब स्थिति नियाल्दै थप कूटनीतिक संयमता अपनाउनु जरुरी देखिन्छ।