इरान–इजरायल युद्धविरामपछि गाजामा शान्तिको प्रयास

इरान र इजरायलबीचको तनावपश्चात भएको युद्धविरामलाई एक कूटनीतिक अवसरको रूपमा लिँदै कतार, अमेरिका र इजिप्टजस्ता मध्यस्थकर्ताहरूले गाजामा चलिरहेको युद्ध अन्त्यको दिशामा थप प्रयास तीव्र बनाएका छन्। यसै क्रममा, कतारको विदेश मन्त्रालयले हालको अवस्थालाई ‘अवसरको सञ्झ्याल’ भन्दै यसलाई नछुटाउन आग्रह गरेको छ।

कतारको विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता तथा प्रधानमन्त्रीका सल्लाहकार माजेद अल–अन्सारीले शुक्रबार एएफपीसँगको अन्तर्वार्तामा भने, “यदि हामीले यो सञ्झ्याल र गतिलाई सदुपयोग गरेनौं भने, यो विगतमा गुमाइएका अवसरहरू जस्तै फेरि हराउन सक्छ। हामी त्यसको पुनरावृत्ति हेर्न चाहँदैनौं।”

गत हप्ता इजरायल र इरानबीचको लामो सैन्य तनाव अमेरिकी मध्यस्थतामा रोकिएको थियो। यो तनावको क्रममा इरानले खाडी क्षेत्रमा रहेको अमेरिकी सैन्य शिविरतर्फ क्षेप्यास्त्र प्रहार गरेको थियो।  अमेरिकी युद्धक विमानहरूले पनि इरानका आणविक केन्द्रहरूमा लक्षित आक्रमण गरेका थिए।

तर अहिले अवस्था स्थिर हुँदै जाँदा मध्यस्थकर्ताहरू — दोहा, वाशिंगटन र कायरो — गाजामा वार्ता पुनः सुरु गर्न त्यसबाट उत्पन्न कूटनीतिक ‘गतिलाई’ प्रयोग गर्न इच्छुक देखिएका छन्।

कतारले पुष्टि गरेको छ कि हाल गाजाको विषयमा इजरायल र हमासबीच प्रत्यक्ष वार्ता भने जारी छैन। तर कतार “हरेक पक्षसँग छुट्टाछुट्टै कुरा गर्नमा संलग्न” छ। उनीहरूका अनुसार विगत २० महिनादेखि गाजामा चलिरहेको युद्ध अन्त्य गर्न प्रयासरत मध्यस्थकर्ताहरू निरन्तर संवादमा छन्।

यस्तै, अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पनि हालै गाजामा नयाँ युद्धविराम सम्भव हुने आशा व्यक्त गरेका छन्। उनले अर्को हप्तासम्म कुनै सहमति आउन सक्ने संकेत दिएका छन्।

इरान–इजरायल युद्धविरामपछि सिर्जिएको शान्तिको माहोललाई गाजामा पनि विस्तार गर्न खोजिएको देखिन्छ। कतारले यस अवसरको सदुपयोग नगरे गम्भीर असर पर्न सक्ने चेतावनी दिएको छ। आगामी दिनमा हुने कूटनीतिक छलफलले गाजामा शान्ति सम्भव बनाउनेछ कि भन्ने सवाल यथावत छ, तर हालको गतिलाई मध्यस्थकर्ताहरूले सकारात्मक संकेतका रूपमा लिएका छन्।